اجرای قصاص نفس
ماده ۴۳۶
قصاص نفس فقط به شیوه های متعارف، که کمترین آزار را به قاتل میرساند، جایز است و مثله کردن او پس از قصاص، ممنوع و موجب دیه و تعزیر مقرر در کتاب پنجم«تعزیرات» است.
ماده ۴۳۷
زن حامله، که محکوم به قصاص نفس است، نباید پیش از وضع حمل قصاص شود. اگر پس از وضع حمل نیز بیم تلف طفل باشد، تا زمانی که حیات طفل محفوظ بماند، قصاص به تاخیر میافتد.
ماده ۴۳۸
اگر پس از اجرای قصاص نفس، قاتل زنده بماند، حق قصاص برای ولی دم محفوظ است لکن اگر وی را به گونه ای که جایز نیست، قصاص کرده باشد، در صورتی که قاتل آسیب ببیند مشروط به شرایط قصاص عضو از جمله عدم خوف تلف ولی دم، قاتل حق قصاص عضو او را دارد و حق قصاص نفس نیز برای ولی دم باقی است ولی قبل از اجرای قصاص نفس، قاتل باید حق خود را استیفاء، مصالحه یا گذشت کند لکن اگر ولی دم نخواهد دوباره قصاص کند، قاتل حق قصاص او را ندارد. اگر قاتل برای فرار از قصاص نفس حاضر به گذشت، مصالحه و استیفای حق خود نشود با شکایت ولی دم از این امر، دادگاه مدت مناسبی را مشخص و به قاتل اعلام می کند تا ظرف مهلت مقرر به گذشت، مصالحه یا مطالبه قصاص عضو اقدام کند. در صورت عدم اقدام او در این مدت، ولی دم به تعزیر مقرر در قانون محکوم می شود و با مطالبه او قصاص نفس اجراء می گردد و حق قصاص عضو برای ورثه جانی، محفوظ است.
اجرای قصاص نفس
صاحب قصاص نفس یا همان اولیای دم ورثه مقتول هستند که می توانند قصاص قاتل را بخواهند و یا از قاتل گذشت کنند و یا با مصالحه با دریافت دیه و غیره از قصاص منصرف گردند اما در صورتی که اولیای دم اجرای قصاص را بخواهند مجرم بعد از صدور حکم محکومیت او اجرا می گردد قصاص نفس یا اعدام باید بر طبق شرایط بیان شده در قانون اعمال شود همچنان که در ماده 436 قانون مجازات اسلامی بیان شده است قصاص نفس تنها به شیوه های متعارفی که کمترین آزار را به فرد قاتل می رساند جایز است و بر همین اساس بر طبق ماده 437 این قانون در صورتی که قاتل زن بارداری باشد و محکوم به قصاص باشد باید تا زمان حمل طفل برای اجرای حکم قصاص صبر کنند و اگر بعد از به دنیا امدن طفل نیز امکان از بین رفتن طفل یا ترس آیا بیم از بین رفتن طفل باشد تا زمانی که حیات طفل محفوظ بماند قصاص به تاخیر می افتد .
لازم به ذکر است که گاهی حکم اعدام با اقامه دعوی از طرف دادستان نیز صادر می شود و جرم غیر قابل بخشش است .