تجاری

حق العمل کاری چیست

مفهوم حق العمل به چه معناست؟

همانطور که از ترجمه لفظی این عبارت مشخص است معنای آن حقی است که بابت انجام یک کار دریافت می شود، اما مفهوم حق العمل با مواردی مثل مزد کار و کارمزد نیز شناخته می شود. در واقع حق العمل به پولی گفته می شود که بابت فروش کالا از صاحب کالا دریافت می شود. حق العمل و حق العمل کاری از اصطلاحات حسابداری هستند که در مسیر آموزش حسابداری آشنایی با آن کاربردی خواهد بود.

حق العمل کاری چیست؟

حق العمل کاری هم در زبان ساده به معنای وکالت برای انجام امور تجاری است. البته این تنها تعریفی ساده برای شروع درک مفهوم حق العمل کاری است و نمی توان آن را تعریفی کامل و علمی دانست.

حق العمل کاری قرارداد یا عهدی با رضایت طرفین است که بین شخص حق العمل کار و آمر منعقد می شود. طی این قرارداد حق العمل کار به دستور و حساب دیگری (آمر) خرید می کند و معامله ای انجام می دهد.

حق العمل کار کیست و چکار می کند؟

بدیهیست که به شخصی که کار حق العمل کاری را انجام می دهد حق العمل کار می گویند. ماده 357 قانون تجارت تعریف خوبی از حق العمل کار ارائه کرده است:

حق العمل کار به کسی گفته می شود که به نام خود ولی به حساب و دستور شخصی دیگر (آمر) معامله می کند و بابت انجام این کار حق الزحمه خود (حق العمل) را دریافت می کند.

آنچه که ما گاها در زبان فارسی با عنوان کمیسیون می شنویم نیز از عبارت کمیسیونر در زبان فرانسوی گرفته می شود که با این موضوع در ارتباط است. در واقع کمیسیون همان حق العمل و کمیسیونر نیز حق العمل کار است.

حق العمل کاری چیست

همه می توانند حق العمل کاری کنند؟

قانون تجارت شرط یا قانون خاصی برای انجام کار حق العمل کاری در نظر نگرفته است. هر شخصی که تمایل به فعالیت های تجاری داشته باشد و در این زمینه مهارت داشته باشد می تواند حق العمل کاری انجام دهد. برای انجام این کار نیاز به دریافت مجوز یا پروانه فعالیت نیز احتیاجی نیست. بسیاری از افرادی که در زمینه حسابداری فعالیت می کنند نیز در این زمینه فعالیت می کنند.

حق العمل کاری نه وکالت است و نه نمایندگی!

علت اینکه گفتیم تعریف اول ما از حق العمل کاری ناقص است نیز این بود که حق العمل کاری با وکالت و نمایندگی متفاوت است. در وکالت یا نمایندگی، نماینده (وکیل) به نام آمر (موکل) فعالیت می کند و معامله می کند، اما در حق العمل کاری ممکن است حق العمل کار نام آمر را به کار نبرد یا آن را رد کند. معمولا در حق العمل کاری طرف معامله نمی داند واقعا معامله تحت امر چه کسی انجام شده و تنها حق العمل کار را در مقابل خود می یابد.

شاید در چنین شرایطی بتوانیم به جای عبارت وکالت از نیابت استفاده کنیم، اما احتمالا این عبارت نیز معادل خوبی برای عبارت حق العمل کاری نیست.

حق العمل کاری چیست

چرا از خدمات حق العمل کاری استفاده می شود؟

آنچه باعث می شود خدمات حق العمل کاری مشتری خود را داشته باشد تخصص حق العمل کارها در انعقاد معاملات و پیدا کردن طرف های معامله است. در بسیاری از موارد کسانی که از خدمات حق العمل کاری استفاده می کنند، زمان، روابط و تخصص کافی برای پیدا کردن طرف های معامله و عقد قراردادهای مناسب را ندارند و به همین علت از خدمات حق العمل کارها بهره می برند. البته تمایل به فاش نشدن طرف واقعی معامله نیز از دلایل رایج دیگر استفاده از حق العمل کارهاست.

وظایف و مسئولیت های حق العمل کار چیست؟

در مجموع وظایف حق العمل کار شامل این موارد است:

انجام دستورات آمر
انجام معامله به نام خود (در صورت دستور آمر)
ذی نفع نبودن در خود معامله
رعایت امانت در حق آمر
اطلاع رسانی کامل به آمر
رعایت حفظ اطلاعات

دلال کیست و چه فرقی با حق العمل کار دارد؟

کار حق العمل کاری بسیار شبیه به دلالی و واسطه گری در معاملات است، اما تفاوت هم دارد. تفاوت دلالی و حق العمل کاری این است که دلال تنها وظیفه معرفی طرفین معامله را دارد و معمولا نمی تواند نمایندگی یکی از طرفین را هم بر عهده داشته باشد، اما حق العمل کار خود بخشی از معامله و یکی از طرفین است. حق العمل کار علاوه بر اینکه در برابر طرف معامله تعهداتی را می پذیرد، در مقابل آمر نیز مسئولیت هایی دارد. بنابراین حق العمل کار 2 تعهد مستقیم دارد در حالی که دلال چنین تعهداتی ندارد. در مقابل طرف معامله موظف است تعهدات پذیرفته را انجام دهد و در مقابل آمر نیز موظف است جزئیات معامله را به اطلاع آمر برساند و حاصل معامله را نیز در اختیار او قرار دهد.

نکته مهم در مورد تعهدات حق العمل کار این است که چنانچه حق العمل کار حسن انجام معامله را ضمانت نکرده باشد و کوتاهی هم نکند، مسئولیت عدم اجرای معامله از جانب طرف معامله به عهده وی نیست.

حق العمل کاری چیست

لینک کوتاه مطلب : https://www.vakilraygan.ir/?p=891

حجت نهاوندی

دانشجوی کارشناسی حقوق قضایی و علاقه مند به تولید محتوا در وب سایت و فعال فضای مجازی

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا