خیار غبن چیست ؟
غبن در لغت به معنای ضرر و زیان رساندن ، فریب دادن و یا گول زدن است . در حقوق وقتی از غبن حرف می زنیم به معنای آن است که یکی از دو طرف معامله دچار ضرر و زیان شده ، در معامله فریب خورده است و در واقع به معنای این است که معامله به معنای غیر واقعی باشد . بنابراین اگر هر یک از دو طرف معامله درباره ارزش واقعی مال مورد معامله فریب بخورد می تواند از خیار غبن استفاده کند و معامله را فسخ کند . به زبان ساده اگر کسی مالی را به قیمت غیر واقعی معامله کند ، طبق قانون می تواند به دادگاه دادخواست بدهد و در خواست فسخ معامله را کند . اما برای این که بتوان بر این اساس معامله را فسخ کرد باید چند شرط وجود داشته باشد.
ماده ۴۱۶
هر یک از متعاملین که در معامله غبن فاحش داشته باشد بعد از علم به غبن میتواند معامله را فسخ کند.
ماده ۴۱۷
غبن در صورتی فاحش است که عرفاً قابل مسامحه نباشد.
ماده ۴۱۸
اگر مغبون در حین معامله عالم به قیمت عادله بوده است خیار فسخ نخواهد داشت.
خیار غبن مطابق قانون مدنی
ماده ۴۱۹
در تعیین مقدار غبن شرایط معامله نیز باید منظور گردد.
ماده ۴۲۰
خیار غبن بعد از علم به غبن فوری است.
ماده ۴۲۱
اگر کسی که طرف خود را مغبون کرده است تفاوت قیمت را بدهد خیار غبن ساقط نمیشود مگر اینکه مغبون به اخذ تفاوت قیمت راضی گردد.
خیار غبن مطابق قانون مدنی
شرایط اعمال خیار غبن
برای اینکه بتوان با توجه به خیار غبن معامله را فسخ کرد باید یک سری شرایط وجود داشته باشد . شرایط اعمال خیار غبن از قرار زیر است :
1- معامله باید یک معامله معوض باشد مثل قرارداد خرید و فروش یا عقد اجاره ، زیرا تنها در معاملات معوض است که دو چیز با هم مبادله می شوند و یکی ممکن است دیگری را فریب بدهد نه در معاملات غیر معوض مثل هبه .
2- کسی که فریب خورده است ، نباید در حین معامله از قیمت عادلانه خبر داشته باشد ؛ در صورتی که خبر داشته باشد حق فسخ ندارد .
3- غبن باید فاحش باشد یعنی فریب باید واضح باشد و نباید به صورتی باشد که بتوان از آن چشم پوشی کرد . مثلا در معامله خانه ای با ارزش 150 میلیون تومان ، 500 هزار تومان باعث نمی شود که خریدار بتواند معامله را با توجه به خیار غبن خاتمه دهد ولی 50 میلیون تومان تفاوت قیمت به خریدار اجازه می دهد که با ارائه دادخواست به دادگاه معامله را فسخ کند.
لینک کوتاه مطلب : https://www.vakilraygan.ir/?p=1013
